Istota odporności
Przyczyny osłabienia odporności wynikają z nadmiernego stresu, braku równowagi psychicznej, negatywnych emocji, zanieczyszczeń organizmu, zaburzeń metabolicznych, niewłaściwej diety i niezdrowego trybu życia. Wszystko to znacząco wpływa na wytworzenie siły życiowej odżas, która jest czystą esencją kapha dosza i reprezentuje najgłębszą zasadę odporności wszystkich tkanek organizmu człowieka w postaci zdrowia psychicznego i fizycznego. Powstaje podczas dobrego trawienia i prawidłowego przyswajania składników odżywczych. Jeśli siła ognia trawiennego (agni) jest niewystarczająca, następuje nadmierne gromadzenie się toksyn, które osłabiają powstawanie tej esencji i tym samym zmniejszają odporność układu immunologicznego.
Odżas
Odżas to substancja biologiczna powstająca podczas biosyntezy w każdej z siedmiu tkanek organizmu. Tworzy podstawową rezerwę energetyczną całego ustroju i odpowiada za ogólną witalność, siłę, odporność immunologię organizmu. Zapewnia aktywną ochronę przed wirusami, bakteriami i infekcjami. Przy obniżonym poziomie odżas pojawiają się bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca, duszność, odwodnienie, utrata masy mięśniowej, osteoporoza i choroby onkologiczne. Jednym z czynników prowadzących do jego wyczerpania jest nadmierna aktywność życia intymnego, wyczerpanie psychiczne czy intensywna frustracja. Naturalny rozwój odżas wzmacniany jest medytacją, która odbywa się w połączeniu ze świadomą obserwacją oddechu i czujną koncentracją na obecności energii życiowej w czakrze serca. Ten stan spokoju psychicznego, bez osądów, wymagań i stresu, przynosi stabilność psychiczną, dodaje energii organizmowi i budzi siłę duszy.
Więcej o głębokiej zasadzie ludzkiej odporności przeczytasz w artykule Ajurwedyjski sekret zdrowej odporności – odżas.
Tedżas
Tedżas jest czystą esencją pitta dosza i reprezentuje wewnętrzną jasność, zewnętrzny blask osobowości i zasadę inteligencji biologicznej w każdej komórce wszystkich tkanek ciała. Na poziomie zewnętrznym reprezentuje ciepło i blask Słońca, na poziomie wewnętrznym płonący płomień wewnętrznego światła, ciepło, trawienie, metabolizm, inteligencję komórkową, ruch i dynamiczną energię naszego życia. Zatem ciało ma swoją własną inteligencję i zdolność uzdrawiania. Wie, jak wrócić do zdrowia w przypadku choroby i jakie mechanizmy obronne uruchomić w sytuacji kryzysowej. Musisz więc nauczyć się bardziej słuchać swojego ciała. Zasadniczo, tedżas jest substancją energetyczną żywności poddanej obróbce cieplnej, która jest bardziej miękka, lżejsza i łatwiejsza do strawienia dla ognia trawiennego. Ciepła woda działa oczyszczająco i odtruwająco na trawienie. Zimna woda wytwarza toksyny i osłabia proces trawienia. Z tego powodu, uzyskanie trzech esencji życiowych (odżas, tedżas i prana) z samego surowego pożywienia jest znacznie trudniejsze.
Prana
Prana jest czystą esencją doszy vata i reprezentuje przewodnią energię życiową odpowiedzialną za działanie układu oddechowego, krążenia oraz funkcje motoryczne i sensoryczne organizmu. Jest siłą kontrolującą wyższą aktywność mózgu, układu sercowo-naczyniowego oraz dotlenienie tkanek organizmu i poszczególnych komórek. Oddech wpływa na harmonijną równowagę pomiędzy racjonalną męską i intuicyjną energią kobiecą w postaci naprzemiennego wdechu i wydechu przez prawe (męskie) i lewe (żeńskie) nozdrze. Regularny i spokojny rytm oddechu jest zatem ważnym narzędziem świadomej kontroli naszych emocji i myśli oraz pogłębiania świadomości duchowej.
Dosze i trzy siły życiowe
Wszystkie trzy substancje (prana, tedżas, odżas) mają swoją siedzibę w czakrze serca, ale jednocześnie przenikają całe ciało i umysł. Jeśli dosza vata zacznie nadmiernie wysuszać odżas, następuje utrata masy ciała i rozwój zespołu chronicznego zmęczenia. W przypadku bardzo podwyższonej doszy pitta może nastąpić poważny wzrost tedżas, co dosłownie wypala układ odpornościowy. W takim przypadku rozwijają się poważne choroby autoimmunologiczne, gdy komórki organizmu zaczynają wytwarzać przeciwciała niszczące zdrowe komórki, jak w przypadku choroby Bechterera, Leśniowskiego-Crohna, dny moczanowej, gorączki reumatycznej, stwardnienia rozsianego, łuszczycy, zapalenia skóry czy zespołu Reynauda. Jeśli przepływ odżas zostanie zablokowany na skutek zbyt dużej ilości zgromadzonej doszy kapha, wraz z rozwojem cukrzycy, otyłości, wysokiego poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi pojawi się uczucie drętwienia, ciężkości w kończynach, obrzęk stawów czy tłuszczaki. Może również wystąpić jaskra. Odnowić i zregenerować te trzy życiowe siły (odżas, tedżas i prana), najlepiej pomagają: Chyawanprash, mleko, ghee, miód, szafran, ryż, migdały, rodzynki lub szparagi.
